พ่อแม่หลายหลายคนพยายามหาคำตอบเพื่อเลือกสิ่งที่ดีที่สุดให้แก่ลูก ทุกคนอยากเป็นพ่อแม่ที่ดี อยากประสบความสำเร็จในการเลี้ยงลูก แต่การหาคำตอบว่าจะเลี้ยงลูกอย่างไรดีก็ดูจะเป็นเรื่องยาก เพราะเด็กนอกจากจะมีลักษณะเฉพาะตัวที่แตกต่างกัน เด็กแต่ละวัยก็มีความต้องการแตกต่างกันด้วย นั่นทำให้พ่อแม่ไม่รู้ว่าจะเลี้ยงลูกอย่างไรถึงจะดีที่สุด
วิธีการเลี้ยงลูกแบบที่ดีและเป็นไปได้ตามหลักจิตวิทยา คือ
- แรกเกิด-1ขวบ ลูกต้องการกินอยู่หลับนอนอย่างปลอดภัย ต้องการการตอบสนองเมื่อหิว เมื่อร้อน เมื่อหนาว เมื่อเปียก เมื่อป่วย การเลี้ยงลูกวัยนี้สิ่งสำคัญที่สุดคือการตอบสนองความต้องการพื้นฐาน
- 1-3 ขวบ ความต้องการของลูกวัยนี้เริ่มมีมากขึ้น มีความอยากรู้ อยากเห็น อยากเรียนรู้สิ่งต่างๆรอบตัว แต่ก็ใช้ตนเองเป็นศูนย์กลางของการเรียนรู้ มีลักษณะเอาแต่ใจ และเริ่มมีอารมณ์ที่ซับซ้อนขึ้น การเลี้ยงลูกวัยนี้ ควรปล่อยและเปิดโอกาสให้เรียนรู้สิ่งต่างๆรอบตัวอย่างเต็มที่ อย่ากลัวจนปิดกั้นการเรียนรู้ของลูก พยายามสร้างความมีอำนาจในการสอน เพราะถ้าปล่อยให้ลูกใช้ตัวเองเป็นศูนย์กลางลูกจะเรียนรูได้จำกัด การเลี้ยงจึงควรปล่อยเมื่อแน่ใจ จำกัดเมื่อต้องควบคุม
- 4-10 ขวบ วัยนี้เริ่มมีความคิดซับซ้อนมีเหตุผล ต้องการการเลี้ยงดูที่สอนกระบวนความคิด สร้างคุณธรรมจริยธรรม ต้องการแบบอย่างที่ดี มีเหตุผลกับการแก้ปัญหา เริ่มมีความคิดสร้างสรรค์และอิสระทางความคิดมากขึ้น ความเข้าใจและความยืดหยุ่นจึงมีความสำคัญมาก
- 10 ขวบขึ้นไป ช่วงนี้จะเริ่มมีความเป็นตัวของตัวเองมากขึ้น ค้นหาอัตลักษณ์ มีไอดอล เริ่มสนใจความสวยความงาม รูปร่างหน้าตา สนใจเพศตรงข้าม แคร์คนอื่นมากขึ้นโดยเฉพาะเพื่อน เริ่มมีความลับ มีพื้นที่ส่วนตัว ลูกเริ่มต้องการพ่อแม่น้อยลง พ่อแม่ควรพูดให้น้อยฟังให้มากขึ้น พยายามทำความเข้าใจกับลูกมากขึ้น เพราะช่วงนี้ลูกจะเริ่มเปลี่ยนจากวัยเด็กมาสู่วัยที่มีความเปลี่ยนเเปลงอย่างมากมาย การพยายามทำตัวเป็นที่ปรึกษา เป็นที่พักใจ เป็นกำลังใจเป็นสิ่งสำคัญมาก ในช่วงวัยนี้จะเป็นช่วงที่ยากลำบากมากที่สุดทั้งกับตัวลูกเอง และตัวพ่อแม่ด้วย
การเลี้ยงลูกเชิงไหนดีที่สุด คงไม่มีคำตอบตายตัว แต่ควรมีจิตวิทยาในการเลี้ยงจะช่วยให้ทั้งเราและลูกค่อยๆเรียนรู้ซึ่งกันและกัน และอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุขได้ไม่ยาก
อ. อลิสา รัญเสวะ
นักจิตวิทยาคลินิก โรงพยาบาลพระรามเก้า
FB :จิตวิทยาเด็กและวัยรุ่นโดยนักจิตวิทยา YouTube เลี้ยงลูกกับอ.เกลล์
#สร้างลูกให้ฉลาดได้ด้วยมือคุณ #กว่าจะถึงอนุบาลก็สายไป #savekids