การเล่น สำหรับเด็กแล้วถือเป็นการเรียนรู้โลกกว้าง ได้ฝึกพัฒนาการอย่างรอบด้าน ไม่ว่าจะเป็นกล้ามเนื้อมัดเล็ก กล้ามเนื้อมัดใหญ่ ที่สำคัญคือ การพัฒนาการของสมอง ความคิด ความจำและเชาวน์ปัญญา ผ่านการเล่นที่หลากหลายและเหมาะสมกับวัย รวมไปถึงการกระตุ้นให้เล่นอย่างถูกทางของพ่อแม่ เรื่องนี้เป็นสิ่งสำคัญนะคะ มาดูกันว่า ในแต่ละช่วงวัยตั้งแต่แรกเกิดจนถึงขวบปีแรกนั้น พ่อแม่ควรเลือกของเล่นอย่างไรเพื่อช่วยเสริมพัฒนาการรอบด้านให้ลูก ติดตามอ่านกันค่ะ
การเลือกซื้อของเล่นเสริมพัฒนาการรอบด้านให้กับลูกแต่ละวัย
เลือกของเล่นเสริมพัฒนาการให้ลูกวัยแรกเกิด – 3 เดือน
ในช่วงสามเดือนแรกของทารก จะเกิดการเปลี่ยนแปลงหลายๆ อย่าง หนูน้อยสามารถยกศีรษะของตนเองได้ ยิ้มรับเมื่อพ่อแม่พูดคุยเล่นด้วย เริ่มสำรวจตนเองด้วยการเล่นนิ้วมือ และเริ่มเคลื่อนที่ไปมาโดยพยายามจับยึดสิ่งต่าง ๆ ไว้
- ของเล่นที่เหมาะสมกับช่วงวัยนี้ ควรเป็นตุ๊กตาตัวนุ่ม ๆ หรือของเล่นพลาสติกนิ่ม ๆ ที่ปลอดภัย ขนาดพอดีกับมือของลูก หรือของเล่นเขย่ามีเสียง หรือโมบายแขวนต่าง ๆ หนังสือผ้า ก้อนบล็อก ลูกบอลนุ่มนิ่ม เป็นต้น
- ของเล่นที่กอดได้นุ่มนิ่มส่วนใหญ่จะทำให้ลูกจดจำใบหน้า เช่น ตุ๊กตาพี่หมี ลูกจะจับ มองดวงตา จมูก ปากของพี่หมี แล้วจะสังเกตดูที่ใบหน้าของพ่อแม่ว่าอยู่ตำแหน่งเดียวกันหรือไม่ ที่สำคัญ ตุ๊กตาที่นำมาให้ลูกเล่นนั้น ใบหน้ายิ้มแย้มแจ่มใสดูเป็นมิตร เพื่อให้ลูกเกิดความเพลิดเพลินขณะที่เล่น
- ของเล่นพลาสติกนุ่มนิ่มผลิตจากวัสดุที่มีความยืดหยุ่น และมีสีสันสดใส ควรเป็นของเล่นที่ลูกหยิบจับได้ถนัดมือ สิ่งที่ต้องคำนึงถึง คือ ความสะอาดของของเล่น เพราะเด็กวัยนี้มักจะชอบเอาสิ่งของต่าง ๆ เข้าปาก ดังนั้น การดูแลรักษาความสะอาดของเล่นจึงสำคัญมากค่ะ
- เครื่องเขย่าอันเล็กและยางกัดฟัน เหมาะสำหรับให้เด็กถือ ช่วยพัฒนาด้านการหยิบจับ พ่อและแม่ต้องแน่ใจนะคะว่าเครื่องเขย่านั้นไม่มีอันตรายหรือมีมุมแหลมคมที่อาจทำให้ลูกน้อยได้รับบาดเจ็บได้
- หนังสือและก้อนบล็อกต่อ เป็นของเล่นที่เหมาะสมที่จะช่วยพัฒนากล้ามเนื้อและสติปัญญา นอกจากนี้ยังเป็นของเล่นที่ไม่ก่อให้เกิดอันตรายแก่ลูกอีกด้วย
- โมบาย เครื่องแขวนต่าง ๆ ที่แขวนไว้เหนือเตียงหรือเปล ควรเป็นโมบายที่เคลื่อนไหวได้อย่างนิ่มนวล เพราะเด็ก ๆ จะมองการเคลื่อนไหวอย่างช้า ๆ และอาจมีการตอบสนองต่อการเคลื่อนไหวนั้น ด้วยการโบกมือหรือขยับขาตาม และอาจมีการส่งเสียงอ้อแอ้พูดคุยกับโมบายนั้น
เลือกของเล่นเสริมพัฒนาการให้ลูกวัย 3 เดือน ถึง 9 เดือน
ในช่วงวัย 3 – 9 เดือน ฟันของทารกเริ่มงอกขึ้นมาแล้ว ลูกจะรู้สึกคัน ๆ เจ็บ ๆ เหงือก จึงมักจะชอบเอาของเข้าปาก ลูกจะเริ่มมองเห็นของเล่นภายในขอบเขตที่ลูกเอื้อมถึง และบางทีก็สามารถยื่นมือเอื้อมหยิบสิ่งของนั้นมาเล่นได้ ในช่วงวัยนี้ลูกสามารถส่งของเล่นจากมือหนึ่งไปอีกมือหนึ่งได้
ของเล่นที่เหมาะสม สำหรับวัยนี้ คือ ของเล่นที่ลูกมีอยู่ ไม่ว่าจะเป็นก้อนบล็อกพลาสติกหรือบล็อกไม้ ตุ๊กตานุ่มนิ่ม หนังสือผ้า หนังสือพลาสติกนุ่มนิ่ม ของเล่นที่เคลื่อนไหว หมุนได้ โดยคุณพ่อคุณแม่สาธิตวิธีการเล่นให้ลูกดูเป็นตัวอย่าง ว่าของเล่นชิ้นนั้นเล่นอย่างไร
ช่วงวัย 3 – 9 เดือน คุณพ่อคุณแม่ควรฝึกให้ลูกรู้จักใช้กล้ามเนื้อมือ ด้วยการให้เห็นของเล่นพลาสติกนุ่มนิ่ม บีบ จับได้พอดีมือ หรือของเล่นที่มีลักษณะเป็นปุ่มหรือโพรง ซึ่งมีหลุมที่มีขนาดพอดีกับมือเด็ก
ของเล่นอีกชิ้นหนึ่งที่เหมาะสมในการเสริมสร้างพัฒนาการ ได้แก่ กระจกพลาสติกจะช่วยสร้างสรรค์จินตนาการให้กับลูกได้ โดยหาของกระจกที่มีลักษณะเป็นโพรงหรือหลุม เพื่อให้ลูกหยิบจับได้ง่ายขึ้น ซึ่งกระจกช่วยให้ลูกมีความเข้าใจในการจำแนกแยกแยะได้เป็นอย่างดี หรืออาจจะให้ลูกส่องกระจก พร้อมกับสอนลูกชี้ไปที่อวัยวะต่างๆ บนใบหน้าของลูก ใบหน้าของพ่อแม่ ตา จมูก ปาก แก้ม คิ้ว ผม ลูกจะจดจำใบหน้าของตนเองและของพ่อแม่ได้ดี รวมถึงรู้ตำแหน่งของอวัยวะต่าง ๆ บนใบหน้า
เลือกของเล่นเสริมพัฒนาการให้ลูกวัย 9 เดือน – 1 ปี
เด็กวัยนี้ซุกซนเคลื่อนไหวได้ว่องไวต้องตามจับกันชุลมุน เพราะลูกเริ่มคลาน เกาะเดิน หรือบางคนเริ่มเดินได้แล้ว ลูกสามารถไล่ตามของเล่นที่เคลื่อนไหวได้ เช่น ลูกบอลที่กลิ้งบนพื้น ดังนั้น คุณพ่อคุณแม่สามารถเอาของเล่นเคลื่อนที่ผลักไปข้างหน้าให้ลูกเล่นได้ แต่ต้องแน่ใจนะคะ ว่าของเล่นนั้นจะมีน้ำหนักมากพอและมีความสมดุล เพราะลูกจะได้ไม่ลื่นไถลไปกับของเล่นนั้นจนเกิดอันตรายได้
ถ้าต้องการให้ลูกมีพัฒนาการด้านการเดินที่ดี ลองหาของเล่นที่ใช้ผลักเดินไปข้างหน้า เพื่อให้ลูกได้เดินไล่ตามแต่ต้องระวังเรื่องความปลอดภัยนะคะ
สำหรับของเล่นที่จะช่วยพัฒนาสมองและความเข้าใจของลูกได้ เช่น เกมหยอดบล็อกลงหลุม หรือเกมที่ต้องใส่รูปทรงขนาดให้พอดีหรือเด็กบางคนกลับชอบเอาของเล่นออกมาจากหลุมมากกว่า แต่ลูกก็ได้ฝึกพัฒนาการเช่นเดียวกันค่ะ
แบบนี้ยังไงคะการเล่นสำหรับเด็กถึงได้ช่วยในเรื่องพัฒนาการทั้งทางร่างกายและพัฒนาการทางด้านสมองและสติปัญญา เรื่องเล่นที่ไม่เรื่องเล่นๆ สำหรับเด็กนี้พ่อแม่ต้องใส่ใจนะคะ
เรื่องอื่นๆ ที่เราแนะนำสำหรับคุณ