หากเปรียบความสำคัญของการเล่นสำหรับเด็กแล้ว ก็เหมือนกับการที่ผู้ใหญ่ต้องทำงานนั่นแหละค่ะ เพียงแต่การเล่นของเด็กนั้นได้ค่าตอบแทนเป็นความฉลาดและความคิดสร้างสรรค์แทนเงินเดือน การเล่นตามธรรมชาติอย่างอิสระ เช่น ปีนป่ายต้นไม้ วิ่งเล่นในสนามหญ้า เลือกกิ่งไม้ ใบไม้มาดัดแปลงเป็นของเล่นตามจินตนาการ
การเล่นอย่างอิสระที่ไม่มีคำจำกัดความ ไม่มีรูปแบบกำกับ แตกต่างจากการเล่นที่ถูกวางรูปแบบ กำหนดกรอบการเล่น ไม่ว่าจะเป็นของเล่นสำเร็จรูป หรือเกมอิเล็กทรอนิกส์ต่าง ๆ ก็ตาม ซึ่งจะกำหนดกรอบความคิดของเด็กด้วยเช่นกัน
ประโยชน์ที่ลูกได้รับจากการเล่นอย่างอิสระ นอกจากจะได้ความคิดสร้างสรรค์แล้ว ยังได้ความอดทน อดกลั้นต่อปัญหา คิดแก้ปัญหาอย่างเป็นขั้นตอน และเรียนรู้ที่จะเริ่มต้นใหม่หากเกิดความผิดหวังหรือล้มเหลวแต่ไม่ล้มเลิกยังไงล่ะคะ
ปล่อยลูกเล่นอย่างอิสระช่วยพัฒนาความฉลาดรอบด้าน ดังนี้ค่ะ
พัฒนาการด้านร่างกายของลูก
- การเล่นช่วยให้ร่างกายเกิดการเคลื่อนที่ เคลื่อนไหว ร่างกายได้ใช้พละกำลัง ส่งผลให้กล้ามเนื้อส่วนต่าง ๆของร่างกายแข็งแรง
- ฝึกทักษะการทรงตัว การเคลื่อนไหว การทำงานประสานกันระหว่าง ตา กล้ามเนื้อมือ กล้ามเนื้อขา
- เรียนรู้การคาดคะเน การกะประมาณ ระยะและทิศทาง เป็นต้น
พัฒนาการด้านภาษาของลูก
การเล่นส่งผลให้ลูกได้เรียนรู้เกี่ยวกับการใช้ภาษาในการสื่อสาร ระหว่างการเล่น และระหว่างเพื่อน ๆ หากการละเล่นนั้นมีจำนวนผู้เล่นหลายคน การพูดคุย การสื่อสาร ทำให้เด็ก ๆ ได้ใช้ทักษะการสื่อสารทั้งที่เกิดจากภาษาท่าทาง และภาษาพูด
พัฒนาการด้านอารมณ์ของลูก
- แน่นอนว่าการเล่นทำให้ลูกได้พักผ่อนและรู้สึกผ่อนคลายขณะเล่นอย่างอิสระ
- ได้เรียนรู้อารมณ์ของตนเองและผู้อื่นในขณะที่เล่น รวมไปถึงการเรียนรู้อารมณ์ที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นกลัว โกรธ อิจฉา
- การเล่นทำให้ลูกเกิดความมั่นใจในตนเอง
- เด็กเกิดความสุขเมื่อการเล่นประสบความสำเร็จตามที่ตัวเองคาดหวัง
พัฒนาการด้านสังคมของลูก
เด็กที่ได้รับการฝึกฝนให้เล่นกับเพื่อนๆ ที่หลากหลาย ทำให้เกิดการเรียนรู้ในเรื่องการแบ่งปัน การอดทนรอคอย การรู้จักกติกามารยาท การเล่นยังทำให้พ่อแม่ลูกมีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน
พัฒนาการด้านสติปัญญาของลูก
- การเล่นทำให้เด็กได้ใช้ประสาทสัมผัสทุกส่วน
- การเล่นทำให้ได้ประสบการณ์จากการลงมือทำจริง ๆ และเป็นพื้นฐานที่ดีในการเรียนรู้ในช่วงวัยเด็ก และเป็นพื้นฐานที่ดีในการเรียนรู้ต่อไปในอนาคต
- หากลูกได้เล่นอย่างอิสระอย่างเพียงพอและอย่างเหมาะสม ลูกจะได้เรียนรู้สิ่งต่าง ๆ มากมายและได้รับประสบการณ์ที่ดี รวมถึงฝึกการคิดแก้ปัญหาเฉพาะหน้า
- การเล่นบทบาทสมมติ เป็นวิธีการเล่นที่ดีที่ช่วยเสริมสร้างจินตนาการสำหรับเด็ก ซึ่งเป็นพื้นฐานของความคิดสร้างสรรค์ต่อไป
Tip สำหรับพ่อแม่
1.พ่อแม่ควรปล่อยให้ลูกได้เล่นเองตามจินตนาการ โดยไม่เข้าไปก้าวก่ายหรือกำหนดกฎเกณฑ์ตามที่พ่อแม่ต้องการ เพราะจะทำให้ลูกรู้สึกไม่สนุกสนาน ไม่เกิดการเรียนรู้ และไม่มั่นใจในตัวเอง ต้องขอคำแนะนำตลอด ไม่กล้าคิด ไม่กล้าลงมือทำ
2.พ่อแม่ควรมีส่วนร่วมในการเล่นกับลูก โดยเน้นให้ลูกเป็นผู้นำการเล่น
3.จัดหาสิ่งต่าง ๆ รอบตัวมาเป็นอุปกรณ์การเล่น เช่น กล่องกระดาษ เศษริบบิ้น ช้อนไม้ เป็นต้น โดยเก็บรวบรวมไว้เป็นที่เพื่อให้เป็นระเบียบ และทุกครั้งที่ลูกเล่นเสร็จ สอนให้ลูกเก็บของเล่นเข้าที่ให้เรียบร้อยเพื่อฝึกวินัยในตนเอง
4.จัดหาพื้นที่สำหรับเล่นหรือทำกิจกรรม ทั้งในบ้านและนอกบริเวณบ้าน ชนิดที่สามารถเลอะเทอะได้ และมีความปลอดภัยสำหรับลูก
5.เปิดโอกาสให้ลูกได้เล่นสัมผัสธรรมชาติโดยตรง เช่น เล่นดินเล่นทราย เล่นน้ำ วิ่งเล่นในที่โล่ง ในสนาม ได้อย่างอิสระ
ไม่น่าเชื่อนะคะ การเล่นจะให้ประโยชน์กับเด็ก ๆ ได้มากขนาดนี้ การที่คุณพ่อคุณแม่ปล่อยให้ลูกได้เล่นอย่างอิสระ เท่ากับลูกได้รับการเรียนรู้ประสบการณ์ตรงจากการลงมือเล่นจริง ทำจริง เรียนรู้ถูก ผิด ด้วยตนเอง นับเป็นสิ่งที่พ่อแม่ได้ช่วยลูกให้พัฒนาความฉลาดรอบด้านอย่างแท้จริงค่ะ
เรื่องอื่นๆ ที่เราแนะนำสำหรับคุณ