ลูกของเราเป็น เด็กสมาธิสั้น หรือ เด็กไฮเปอร์ หรือเปล่านะ?
คุณพ่อคุณแม่จะรู้ได้อย่างไรว่าลูกเป็น เด็กสมาธิสั้น หรือ เด็กไฮเปอร์ หรือไม่ และสมาธิสั้นแค่ไหนถือว่าผิดปกติ จนถึงกับต้องพาไปหาหมอ การที่จะบอกว่าเด็กคนนี้เป็นเด็กสมาธิสั้นไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะมีปัจจัยหลายอย่างที่บ่งชี้ว่าลูกของคุณเป็นเด็กสมาธิสั้นหรือไม่
เด็กสมาธิสั้น(Attention Deficit Hyperactivity Disordes; ADHD) หรือที่เรียกกันว่าเด็กไฮเปอร์ มีลักษณะอาการเดียวกัน เรียกแบบไหนก็ได้ค่ะ เด็กที่สมาธิสั้นนั้นเกิดจากความผิดปกติของสมอง แต่ระบุไม่ได้ว่าเกิดจากสาเหตุใดที่ทำให้สมองผิดปกติเด็กพวกนี้จะมีอาการดังนี้ค่ะ
- สมาธิสั้น
- ซนอยู่ไม่นิ่ง
- หุนหันพลันแล่น
เด็กสมาธิสั้นจะทำอะไรได้ไม่นาน ไม่สามารถจดจ่ออยู่กับงานหรือการบ้านได้นานเป็น ชั่วโมง ๆ มักใจลอย ขี้เบื่อ เปลี่ยนของเล่นบ่อย ถ้าเป็นเด็กที่โตแล้วมักจะทำงานไม่ค่อยเสร็จ ไม่ค่อยมีความอดทน ทำอะไรไม่ค่อยคิด บางทีชอบพูดแทรกไม่ฟังคนอื่นพูดจนจบ ถ้าเป็นเด็กเล็กจะซนมาก ไม่ค่อยฟังหันซ้ายหันขวา ชอบส่งเสียงดังรบกวนคนรอบข้าง ปีนป่าย อยู่ไม่สุข
ถ้าพบว่าลูกเป็นเด็กสมาธิสั้น อาจมีผลเสียกับเด็กหลายอย่าง เช่น ทำงานไม่เสร็จทันเพื่อน ทำการบ้านไม่ทัน ไม่ค่อยมีเพื่อนเล่นด้วยเพราะชอบเล่นรุนแรง เด็กสมาธิสั้นจะมีความคล่องตัวสูงแต่จะเรียนไม่ค่อยเก่ง แต่ถ้าพบว่าลูกมีอาการมากกว่านี้ เช่น พฤติกรรมรุนแรงขึ้นเรื่อย ๆ เหม่อลอย ชอบอยู่คนเดียว ไม่ฟังอะไรที่พูดเลย ควรรีบพาไปพบจิตแพทย์เพื่อหาทางแก้ปัญหา คุณหมอจะตรวจและจะสรุปได้ว่าลูกของคุณเป็นเด็กสมาธิสั้นจริงหรือไม่ จะได้แนะนำวิธีการแก้ไขต่อไปค่ะ
สาเหตุที่ทำให้ลูกเป็นเด็กสมาธิสั้นยังไม่มีผลสรุปได้แน่นอนว่าเกิดจากอะไร แต่ก็จะสามารถสรุปได้โดยการวิจัยหลายอย่างเช่น
- เกิดจากความผิดปกติจากสารเคมีบางตัวในสมอง เช่น โดปามีน นอร์อิพิเนฟริน เป็นต้น ซึ่งเกี่ยวข้องกับการสร้างสมาธิ นอกจากนี้ยังมีความผิดปกติในการทำงานของวงจรที่ควบคุมสมาธิ และการตื่นตัว ซึ่งอยู่ที่สมองส่วนหน้า
- ผลจากพันธุกรรม เด็กที่เกิดจากพ่อแม่ที่มีสมาธิสั้นก็อาจจะสมาธิสั้นตามไปด้วย แต่ก็ไม่สามารถคาดเดาได้ว่าจะเป็นกับลูกคนไหนเพราะไม่ได้หมายความว่าลูกจะเป็นสมาธิสั้นตามพ่อและแม่ทุกคนค่ะ
- สิ่งแวดล้อมก็มีผลนะคะ อย่างเช่น ผู้เลี้ยงดู พ่อแม่ ติดสารเสพติด เหล้า บุหรี่ ก็มีผลค่ะ
การที่ลูกสมาธิสั้นไม่ได้หมายความว่าพ่อแม่เลี้ยงแบบตามใจ หรือเป็นความผิดของคนเลี้ยงนะคะ เพราะเด็กที่พบว่าเป็นสมาธิสั้นส่วนมากเป็นผลที่เกิดขึ้นกับสมอง คุณพ่อคุณแม่สามารถช่วยฝึกฝนให้ลูกควบคุมตัวเองได้ดีขึ้นได้นะคะ และยังมียาที่จะช่วยเพิ่มสมาธิให้ลูกได้อีกด้วยค่ะ
คุณพ่อคุณแม่สามารถช่วยลูกให้มีสมาธิมากกว่าเดิมได้ดังนี้ค่ะ
- ใช้ยาเพิ่มสมาธิ ยาตัวนี้จะมีประสิทธิภาพสูง และไม่มีผลเสีย หรือ ผลข้างเคียงกับเด็กที่ใช้ค่ะ ยาตัวนี้จะทำให้ลูกมีสมาธิในการใช้ชีวิตมากขึ้น
- การฝึกควบคุมตัวเอง เรื่องนี้คุณพ่อคุณแม่ต้องคอยช่วยลูก คือฝึกให้ลูกทำกิจกรรมประจำวันให้เป็นไปตามเวลา เช่น ตื่นตอนเช้าเพื่อไปโรงเรียน เวลาอาหารเย็น เวลาอ่านหนังสือ การอ่านหนังสือควรให้เวลาลูกอ่านจากน้อยไปหามากนะคะ เช่น เดือนแรกอ่านให้ได้ซัก 20 นาที และเพิ่มไปเรื่อย ๆ ค่ะ ควรใช้เวลาจำกัดให้ลูกต้องคอยทำตามอย่างสม่ำเสมอ ลูกจะรู้ไปเองที่ละนิดค่ะว่าควรทำอะไรตอนไหน
- เปลี่ยนสิ่งแวดล้อมที่ลูกอยู่ เช่น พวกของเล่น หาที่เก็บให้เป็นที่เป็นทาง หรือจะเก็บใส่กล่องที่ลูกมองไม่เห็นไปเลยก็ได้ค่ะ โดยเฉพาะในช่วงที่ลูกฝึกอ่านหนังสือ หรือ ฝึกทำการบ้าน เพราะถ้าลูกเห็นสิ่งล่อตาล่อใจลูกก็จะไม่มีสมาธิพอที่จะรับการฝึกฝนค่ะ
เด็กสมาธิสั้นหรือ เด็กไฮเปอร์ ไม่ได้เป็นปัญหานะคะ เพราะในปัจจุบันก็เป็นกันเยอะค่ะ ถึงลูกจะเป็นเด็กสมาธิสั้นแต่ถ้าคุณพ่อคุณแม่สามารถจัดการกับอารมณ์และพฤติกรรมของลูกได้ก็ไม่มีปัญหาอะไรค่ะ
เรื่องอื่นๆที่เราแนะนำสำหรับคุณ